Zolang kapitaal uit Afrika verdwijnt zijn MDG’s en SDG’s kreten van dezelfde soort
Het is leuk discussiëren over MDG’s en SDG’s, maar zolang de wereld de kapitaalvlucht uit Afrika toestaat, zullen ontwikkelingsdoelen niet tot duurzame vooruitgang leiden. Dat meent schrijver en opiniemaker Alphonse Muambi.
Als druppels regen vielen onlangs op mijn werktafel een voor een de volgende vragen: Wat betekenen de SDG’s voor u en uw werk? Hoe beoordeelt u het pakket aan SDG’s vergeleken met het oude pakket MDG’s? Wat zijn de grootste kwaliteiten van dit pakket? Wat zijn de grootste gebreken van dit pakket? Wat moet de rol van Nederland zijn bij de uitvoering van de SDG’s? Wat gaat u doen voor de SDG’s?
Ik vraag mij af of deze druppelregen wel bij mij in de goede aarde is gevallen. Wie ben ik, een expert in ontwikkelingshulp, een consument van ontwikkelingshulp, een observator van ontwikkelingshulp of toch een ontwikkelingshulper?
Voordat ik verder ga, wil ik even stiekem toegeven dat ik een grote hekel heb aan afkortingen. Het verschil tussen SDG’s en MDG’s, ofwel het verschil tussen Sustainable Development Goals en Millennium Development Goals, wat is dat?
Van studieboeken tot onderbroeken
Een paar dagen voordat ik deze vragen kreeg, belde mijn nicht uit Congo. ‘Oom, ik heb mijn master gehaald. Bedankt’, zei ze. Tranen vloeiden uit mijn ogen. Ik wist niet wat ik moest zeggen. Ik heb alle kosten van de dochter van mijn zus voor mijn rekening genomen, vanaf haar eerste stappen op de universiteit. Van inschrijvingsgeld tot studiegeld, van boeken tot schriften en soms zelfs tot onderbroeken. Ik heb dit gedaan omdat ik dacht: als ik dit niet doe, dan zal niemand het doen. Ik heb dit gedaan omdat zij en ik daarin geloofden. Wij hadden een en dezelfde doelstelling die vandaag is bereikt.
Mijn nichtje is niet de enige persoon in mijn land van herkomst, Congo, aan wie ik geld stuur. Ik stuur maandelijks geld aan meer dan tien familieleden. Soms om eten te kopen, soms om naar de dokter te gaan, soms om een huis te huren, soms om kleding te kopen. Daarnaast stuur ik via mijn kleine stichting in Den Haag geld naar scholen in Congo voor krijt en studieboeken.
Tegelijkertijd las ik een artikel van de hand van de Amerikaanse Richard Miniter journalist van onder anderen Forbes Magazine dat de Congolese president Kabila van Congo 15 miljard dollar aan vermogen heeft geparkeerd in het buitenland. Meneer Kabila is niet de enige. In Game Changers, een bundel, samengesteld door Amma Asante en Alberta Opoku lees ik dat andere Afrikaanse presidenten hem voor gingen. Hosni Mubarak van Egypte, zo lees ik, had 70 miljard, Muhammar Gaddaffi 80 miljard, Mobutu Sese Seko van Zaïre (Congo) 5 miljard, Sani Abacha van Nigeria 5 miljard, zijn landgenoot Babangida 12 miljard. Zo kan ik het lijstje eindeloos aanvullen met namen en bedragen. Al dit geld ligt op bankrekeningen in het Westen, zelfs na de dood van sommige presidenten op deze lijst.
Naïef
Terug naar de vragen op mijn werktafel. Toen in het jaar 2000 189 landen onder de paraplu van de Verenigde Naties de ambitie uitspraken om in 2015 de armoede uit de wereld te verbannen, was de hele ontwikkelingswereld in rep en roer. De champagnekurk bereikte het plafond en er was enthousiasme alom. Alleen naïevelingen hebben destijds in die ambitie een echte ambitie gezien. Ik niet. Hoe kan ik geloven in die ambitie terwijl er zo’n vluchtkapitaal bestaat van het arme Afrika naar het rijke Europa? Hoe kan ik geloven in zo’n ambitie als ik anno 2015 nog steeds geld moet sturen naar mijn familie in Afrika voor boeken en onderbroeken?
Met deze vraagtekens hoop ik de regen van vragen op mijn werktafel te hebben beantwoord. In mijn opinie is de beste duurzame manier om echte ontwikkeling in ontwikkelingslanden tot stand te brengen ervoor te zorgen dat de kapitaalvlucht uit Afrika naar banken in Europa stopt. Afrikaanse presidenten zouden hun geld in Afrika moeten investeren. Europa zou niet mee moeten werken aan kapitaalvlucht uit Afrika. En ik heb het nog niet eens gehad over de corruptie in Afrika die als uitgezaaide kanker de ontwikkeling vermoordt. Evenmin heb ik het gehad over de grondstoffenplundering door multinationals.
Als dit niet gebeurt, is mijn conclusie, dan zal er geen verschil tussen SDG’s en MDG’s bestaan. Het zullen, beiden, kreten van de zelfde soort en van een hogere resolutie zijn. Goed voor een debat zoals dit maar niet voor de ontwikkeling van landen.